ÖZ

Araştırmacıların bir kısmı pandemi sürecinde laboratuvarların kapanışı ve katılımcı temininde yaşanılan zorluklarla başa çıkabilmek, diğer bir kısmı ise geniş çeşitliliğe sahip katılımcı topluluklarından yararlanabilmek için laboratuvar çalışmalarını çevrimiçi ortama taşımaya başlamıştır. Ancak, laboratuvar tabanlı deneyleri çevrimiçi platformlara taşımak veya yeni çevrimiçi deneyler üretmek kolay değildir ve içerdikleri dikkat gerektiren aşamalar nedeniyle oldukça sıkıntılı görünmektedir. Bu geçiş sürecini kolaylaştırabilmek için bu makalede, literatürde çevrimiçi deneylerin önemli yapıtaşları olarak bahsedilen tasarlama, barındırma ve katılımcı temini adımlarını, bu adımlarda kullanılabilecek uygulamaları ve yaşanılan problemlerde uygulanabilecek çözümleri ve önerileri içeren genel bir bakış sunmaktayız. Amacımız, çevrimiçi deneyler alanında ilk adımlarını atan araştırmacılara giriş seviyesinde bir kaynak sunmak ve bu alandaki önemli hususları tartışmaktır. Bu amaç doğrultusunda, literatürdeki çalışmalar incelenerek bulgular derlenmiş ve okuyucuda genel bir bakış açısı oluşturulmaya çalışılmıştır. Bu çalışmada teorik bilgiler ve çevrimiçi deneylerin tarihçesi yerine özellikle çevrimiçi deney tasarlamanın pratikte nasıl uygulanacağına, hangi yazılımların tercih edilebileceğine ve veri kalitesini güvence altına alma yöntemlerine odaklanılmıştır.